O fesili o mafaufauga sa i ai foi le fiafia i saosao anamua. Ma e le o se mea e ofo ai, ona o le malamalama i le natura faaletagata, o lona agaga, uunaiga , amioga ma mafaufauga e maua ai le mana i luga o le tagata lava ia.
E pei lava o soʻo se faasaienisi, o le mafaufau e le na o se mea e taʻu mai, ae o le suʻega e maua ai le faʻamaoniga po o le faʻaaogaina o soʻo se manatu. Ma talu mai le mataupu o le suʻesuʻeina o le mafaufau o se tagata, e masani lava ona faia ni suʻesuʻega i luga o tagata. Ma e leʻo taimi uma o nei suʻesuʻega faʻapitoa na faia e tagata ma e le afaina i mataupu. Ma o taunuuga e le faaalia i taimi uma se tagata i le malamalama sili.
Suʻega faʻapitoa mafaufauga
O se tasi o suʻesuʻega faʻapitoa i mafaufauga o tausaga talu ai nei e mafai ona taʻua saʻo o le faʻataʻitaʻiga a se tagata suʻesuʻe o le psychologist St. Petersburg. O le uiga o lea mea na talosagaina le tupulaga e volenitia mo le valu itula e aunoa ma fesoʻotaiga ma isi gaioiga. O se suega faigofie i le tilotilo muamua na maua ai se taunuuga le faamoemoeina: na o le toatolu talavou-o tagata auai uma e 67-na mafai ona faamaeaina le faataitaiga.
Ae le o taimi uma lava o auala o suʻesuʻega a le mafaufau e matua leaga lava. Ina ua mavae le Taua Lona Lua a le Lalolagi, e toatele le au saienitisi na latou mafaufau pe na faapefea ona avea le toatele o le au soo ma sauni e galulue i nofoaga o faasalaga, sauaina ma fasiotia tagata. O se taunuuga, o se tasi o suesuega sili ona matautia o mafaufauga i le talafaasolopito, o le suesuega a le saienitisi American o Stanley Milgram, na tuu. O lenei aafiaga na faamaonia ai o le tele o mataupu, e leai se tasi na mafatia i le le atoatoa o le mafaufau, na saunia e tauaveina se faasalaga oti i lalo o le poloaiga a se tasi.
O se isi suesuega e le masani ai sa faia e le fomaʻi iloga o Francis Galton. O le autu o lana sailiga o le ola o le tagata lava ia , o mataupu - o ia lava. O le autu o le suʻega o loʻo mulimuli mai. A o lei alu i le auala, sa faaalu e Galton sina taimi i luma o le faʻata, ma fai mai o ia o se tasi o tagata sili ona ita i totonu o le aai. I le alu atu i le auala, sa feagai tonu lava o ia ma uiga faaalia ia te ia lava mai tagata na ia feiloai i ai. O le taunuuga na matua ofo ai le saienitisi na ia faanatinati e taofi le suʻega ma toe foi i le fale.
O aso nei e faʻasaina faʻasalaga faʻaleagaina e aafia ai tagata ma meaola i le lalolagi atoa. Po o le a lava le ituaiga o suesuega a le mafaufau e filifilia e saienitisi, e tatau ona latou matauina aia ma saolotoga o soo se mataupu ma mataupu.