O le mataupu e uiga i le toefausiaina o totoe e aoga mo le tele o tausaga. O augatupulaga uma o matua, faiaoga ma faiaoga o loo taumafai e saili le faataitaiga lelei mo le atiina ae o tomai i tamaiti. Peitai, e pei ona latou fai mai, pe toafia tagata, e tele naua manatu. O le sailiga mo le ata aupito sili ona lelei o aʻoga na taʻitaʻia ai le tele o vaega o le poto faʻaleaʻoaʻoga. Ma ina ia mafai ona e malamalama po o le a le mea saʻo mo lau tama, seʻi o tatou mafaufau i manatu autu o aso nei o le fausiaina.
Faʻatinoga faʻaonapo nei ma mataupu o aʻoaʻoga
I le faagasologa o le sailia ma le fuafuaina o le malosi o le fausiaina ma ona elemene faavae, o se vaega faapitoa o aʻoaʻoga sa faia o le "Theory of Education". I le suʻesuʻega o ana suʻesuʻega, o aʻoaʻoga faʻapitoa ma faʻaonaponei lea na laʻititi ai aʻoaʻoga mai tulaga eseese. O le tulai mai o lenei vaega i le amataga o le seneturi sefuluiva na faataatia e le K.D. Ushinsky, o le na tusia le tusi lesona "O le tagata o se mea o le aʻoga: o le poto masani o mea tau aʻoaʻoga faʻapitoa." Mulimuli ia te ia i le 20-30 tausaga. XX senituri, o se sao tele i le manatu o aʻoga na amataina e le A.S. Makarenko i ana galuega: "O le faʻamoemoega o aʻoaʻoga," "Metotia o galuega faʻaleaʻoaʻoga," "Lectures on the education of children," ma isi.
O faʻamatalaga faʻaonaponei ma manatu faʻavae o le fausiaina o le tele o tusitala, o ni tagata suʻesuʻe i le tulaga o le fatuina o uiga faaletagata ma le avea ma faiaoga i le faagasologa o le tuputupu ae ma le atinaʻe o le fanau.
O faʻamatalaga faʻaonaponei o le aʻoaʻo atu ma le faʻaleleiaina e aofia ai le tele o leories, o ona fatuga o ni tagata atamamai ma tagata tomai faapitoa:
- humanlogy psychology (K. Rogers, A. Maslow);
- amio (behavior behaviourist) (D. Watson, D. Locke, B. Skinner);
- manatu o le mafaufau (D. Dewey, J. Piaget);
- aʻoaʻoga o meaola (genetic) (K. Lorenz, D. Kennel);
- psychoanalytic theory (Z. Freud, E. Erickson).
I le vaitau 60-70. O le senituri lona luasefulu na iloa ai le faʻaalia o le faʻalauiloaina o tekinolosi i le aʻoga ma le faʻaleleia. O lona natura o loʻo taoto i le faʻatulagaina ma faʻaauau le faʻatulagaga i le faʻatinoina o se faʻagasologa o aʻoaʻoga. Faʻafetai i lenei auala, o le tele o manatu faʻaonapo nei ma tekonolosi o aʻoaʻoga ua maua ni uiga patino o le faagasologa o fegalegaleaiga ma le tamaititi aoga:
- faatulagaina o sini aʻoga, lea e faʻamatala ai uiga ma uiga o le tamaititi (malamalama, malamalama, faʻaaoga);
- le mafai ona toe gaosia uma vaega o aʻoaʻoga: o se suʻesuʻega muamua o le maualuga o tomai, fetuunaiga e tusa ai ma manatu faaalia o le tamaititi ma le faiaoga, le iloiloga mulimuli o taunuʻuga ma le faʻatulagaina o sini fou;
- manatu faaalia mai le tamaititi aoga, pulea o lona malamalama ma tomai ma le faasaʻoina vave o soo se laasaga o le alualu i luma.
Laasaga masani o manatu faʻaonapo nei o aʻoaʻoga
E ui lava i le eseesega i auala, o le faʻamalamalamaina o manatu faʻaonaponei o aʻoaʻoga ua fausia i luga o faatulagaga lautele:- le faʻaleleiaina e faia i se vavalalata vavalalata ma le aʻoga, ae o loʻo i ai pea se matafaioi taua;
- o le aoga o le siitiaina e faalagolago i le gaioiga a le tamaititi lava ia ma lona auai i lenei faagasologa;
- o taunuʻuga o aʻoaʻoga e faʻalagolago i faʻavae uma o loʻo faʻavaeina ai lenei faiga: fomu, auala ma sini e malamalama ai le tamaititi ma le faiaoga.
E tusa ai ma taʻiala mo le faʻafouina o aʻoga i Rusia, o manatu faʻaonapo nei o aʻoaʻoga a le tagata lava ia i aso nei e tele ni faʻatonuga autu:
- faateleina le taua o gaoioiga faaleaoaoga i le fausia o uiga fou o tagata talavou;
- manaʻomia le toe faʻaleleia o le fesoʻotaʻiga i le va o mea e aofia ai, lelei o aʻoaʻoga ma
manaoga o le tagata aʻoaʻoina, sosaiete ma le setete; - le toefuataiga o le matafaioi o le setete i le tausia o le tupulaga laiti;
- faalauteleina o mataupu o le atiina ae, e pei o sosaiete lautele, faalapotopotoga tau aoaoga ma tagata lautele.
O faʻamatalaga faʻaonaponei o aʻoaʻoga e faʻatatau, muamua, i le faʻatulagaga i le tamaititi o se aganuu. E ui lava o le tele o faʻalapotopotoga faʻapitoa e faʻaaogaina le faʻaogaina o faʻataʻitaʻiga o le atinaʻega, o loʻo taumafai le setete e faʻaleleia lenei faiga ina ia maua ai e le au tupulaga talavou le avanoa e maua ai le poto ma tomai e tusa ai ma manaoga o sosaiete faʻaonaponei ma faatasi ai ma fesoasoaniga fou.