5 lauiloa falepuipui

O le mea ua e iloa nei, i nisi taimi e sili atu nai lo le fuafuaga o le faasologa o le "Sola ese mai le falepuipui." Aua e te talitonu ia te au? Ma e faʻapefea ona e manaʻo e avea nisi o nei tala ma faʻavae o le tele o vaaiga mo tagata taʻavale a Hollywood?

1. Falepuipui Gasr, Tehran, Iran

O se tasi o falepuipui tuai i Tehran. O lenei ua le toe i ai ni pagota. Ma i le aso 28 o Tesema, 1978, na pueina ai e le malo o Iran le susuga ia Paul Chiaapparone ma Bill Gaylord, o ulu o Texas Electronic Data Systems Corp., lea sa faigaluega mo se taimi. O lo latou sosola ese na avea ma faavae o le fuafuaga o le tusi "On the Eagle's Wings" saunia e le tusitala o Ken Follett. I le toe foi atu i nei tama e toʻalua, e taua le matauina na pueina i latou i luga o masalosaloga o faiga paʻu. O se taunuuga, o felafolafoaiga i le filemu e leʻi aumaia ai se taunuuga. Ona faia lea e le au paaga ma uo a pagota se taumafaiga laveai. Na filifili le alii litaea Amerika Colonel Arthur Simiz ma le 14 fitafita fitafita e faasaoloto o latou uso a tagata. O le mea moni, na latou le gata ina laveaiina nei, ae 11,000 foi pagota. Na tupu lenei mea ia Fepuari 1979. Ma o le suiga faa-Islam na fesoasoani i lenei. Na sosola ese pagota i le taimi lava na osofaia ai e le au tetee le falepuipui.

2. Aoga a le Setete, Pretoria, Aferika i Saute

O lenei sosola ese na suia atoa ai le taunuuga o se tagata iloga le talafaasolopito. O le 1899, na faamanatuina ai e lenei alii lona 25 aso fanau ma le 25 aso mulimuli ane na puʻea ai o ia - na sola o ia. I le taimi muamua na mafai ai ona oso oso e le iloa i le pa. Ona alu lea o ia i le laina telefoni lata ane, lea na ia aʻe ai i luga o le nofoaafi. I le tafa o ata, na oso i lalo ma e le mamao mai le nuʻu. Na mafatia i le fiaaai ma le galala, na tuʻituʻi ai e le alii talavou le faitotoa o le fale muamua lea na pau i totonu. O iina na puipuia ai o ia e le pulenuu Peretania, o le pule o le mine. I le ala, na ia natia ai le tagata na sosola mo aso e tolu i lana mine. Ina ua maua se taui mo le ulu o le tagata solitulafono muamua, na ia fesoasoani ia te ia i luga o se nofoaafi e sopoia le tuaoi i Mozambique. Ma e te iloa o ai lenei tagata sola? Young Winston Churchill.

3. Yakutsk, Siberia

I le 1939, na ave faamalosi ai le taitai o Polish Army Slawomir Ravich, faatasi ai ma nisi o ana paaga i le Gulag. Ina ua mavae ni nai masina talu ona nofo i le tolauapiga, na filifili loa le au e sosola. Na filifili le au taupulepule e faatali mo se po timu, e fai ai se ala i lalo o le pa i le uaea paʻu, ma tamoe i luga o le pulou lea na o atu ai le leoleo ma maile, ma sopoia le vaieli. I le aso 10 o Aperila, 1940, na sosola ai pagota mai le tolauapiga ae le o se mea, ae i le Himalaya, ma mai iina i Initia. O se taunuuga, na latou sopoʻia Mongolia, le Gobe Desert, le Himalayas ma, mulimuli ane, latou maua i Peretania Initia. O le faigamalaga na umi. I le aotelega, na manumalo ai Ravich ma ana soa i le silia ma le 6 afe km.

4. Falepuipui Libby, Richmond, Virginia

I le 1864, i le taimi o le Taua Faʻatasi, na puʻeina ai Colonel Thomas Rose ma le 1,000 o latou tagatanuu. O lenei alii e le gata na sao mai le falepuipui i le fesoasoani mai o se naifi taga ma laau e gaogao laau, o le auala e 15 mita le umi, ae na toe foi mai foi i lenei falepuipui i le taimi lona lua. E te iloa le a? Le faʻatagaina o isi pagota. O le taimi lenei na ia filifili ai e tuʻuina atu le saolotoga i isi pagota e 15. O le mea lautele, o lenei faalilolilo faalilolilo na faaaogaina e 93 ofisa, lea na mafua ai ona avea se sui auai o le Sosaiete a le Malo o Richmond e valaau se sosola ese tele "o se mea uiga ese."

5. Alcatraz, San Francisco, Kalefonia

Iuni 11, 1962 Frank Morris, faatasi ai ma uso o Clarence na faia le sosola sili ona atamai i le talafaasolopito o lenei falepuipui lauiloa. Faatasi ai ma se sipuni uʻamea na latou tipi ese ai ni sima, ma faapipii le auala i le tautua o le tautua. Na feʻaʻei pagota i lenei pu ma ua mou atu i luga o se uila na sauniuni muamua na faia i le timu. O se mea mataʻina e faapea o le taunuuga o nei tagata sosola e le o iloa: pe latou te mafaia ona aau i le matafaga, pe na latou feoti i le fiaai ma le malulu. O le mea malie e tusa lava pe 50 tausaga talu mai lenei mea na tupu, o loʻo latou suʻesuʻe pea.