O pusi aupito tele i le lalolagi

Ina ia mafai ona fuafua po o le fea mea e sili ona telē, e tatau ona e iloiloina nisi o taʻiala. Afai tatou te mafaufau i le umi o le manulele ma lona mamafa, ona avea ai lea o le koko sili ona tele o le kakapo. Ma afai e te faʻamasino i le umi mai le gutu e oʻo i le pito o le siʻusiʻu, ona maua ai lea o le televave macaw. O nei meaola uma e seasea lava ona tupu ma o loʻo i luga o le mamao o le faʻaumatia.

Kakapo

O Kakapo (poʻo lulu lulu) e patino i le falemaʻi o lulu lulu. O lenei manulele e taitaia se olaga o le aoauli. Inhabuku kakapo i Niu Sila. Mai ituaiga uma o pati, na o Kakapo e le iloa pe faapefea ona felelei.

O le umi o lona tino e tusa ma le 60 cm, ma e mafai e le manulele ona mamafa e oo i le 4 kilokalama. Le laumei o le kakapo e lanumeamata-samasama ma pulu uliuli i tua. O le paʻu o le paluga e ufiufi i fulufulu foliga, pei o le lulu.

O se uiga e le masani ai o le kakapo o se manogi manaia, e manaia le manulele. E pei o le manogi o fugalaau ma le meli.

O meaai sili ona suamalie o laʻau o fatu laau o Roma. O lenei laau e tumu ai le kāpuni ma le mana foafoa. O nei manulele e faatoateleina pe a fua lelei laau. I le vaitau o le faʻatoʻaga, e potopoto tama i le tasi nofoaga ma ola mo le mafaufau o le tamaʻitaʻi. Feʻaveaʻi masani i le va o parrots i lenei taimi. O le tamaʻi fafine e gaosia fua i le lua tausaga. O laumei i le faapipii e masani lava ona lua, ae ola i le tele o taimi na o le tasi le moa.

Ae o nei lago e umi ona liua. E mafai ona ola Kakapo i le silia ma le selau tausaga. Ua lisiina i totonu o le Tusi Pulu Mumu o se ituaiga lamatia.

Televave macaw

O le televave macaw o le pito sili ona tele i le lalolagi i le umi o lona tino. O nisi o sui o lenei ituaiga e mafai ona oʻo atu i le umi e oo i le 98 cm, ae o se vaega taua o lenei mea e pau i le siʻusiʻu.

E valiina le fulufulu o fusi i le lanumoana matagofie. O le pi e malosi tele ma malosi, vali paʻu.

O le televave macaw e maua i Pasila, Paraguay ma Bolivia. Latou te tausia vaomatua, faletupe o vaitafe, togavao.

E le pei o kakapo, o le hyacinth macaw e galue i le ao. O le aso, o le ala lele i nai kilomita e oo atu ai i le meaʻai, ona toe foi lea i le nofoaga o le faaaluina o le po. Latou te fafaga i fao vai, fualaau aina ma sua. I totonu o le vao, o le televave macaw e fatuina ai se ulugalii faaipoipo, o nisi taimi e mafai ona e feiloai i se kulupu o le aiga e 6-12. Nest birds pe tasi pe faalua i le tausaga.

O lenei ituaiga o pati o loo i luga o le mamao o le faʻaumatia ona o le tulituliloaina mo i latou ma le tele o mea na maua. O lo latou natura faalenatura ua faaleagaina e ala i le nofoia o tafaoga o manu o le lafumanu ma toto laau tetele.